|
| Elyaf ve ipliğin fiziksel boyutlarının değişkenlik göstermesi ve kesin kes ölçülebilir olmaması nedeniyle iplik kalınlığının ya da numarasının belirlenebilmesi amacıyla bir birim türetilmesi gerekmiş, pratikte de bir elyafın, ipliğin ya da katlı ipliğin kütlesinin uzunluğa olan oranı kalınlık ölçüm birimi olarak kabul görmüştür. |
| İplik numarasını belirlemek için iki belli başlı sistem kullanılmaktadır. |
| 1- Direk Sistem: Bu sistemde numara belirli bir uzunluğa karşı gelen kütle olarak tanımlanmaktadır. |
| 2- Endirek Sistem: Daha eski zamanlara dayanan bu sistemde numara belirli bir kütleye karşı gelen uzunluk olarak tanımlanmaktadır. |
| |
| DİREK SİSTEME DAHİL BİRİMLER |
|
| Bu sisteme dahil ölçüm biçimini göstermek için kullanılan genel terim Titer, temel birim tex, sembol ise Tt dir. tex'in tanımı şu şekilde yapılabilir: |
 |
| Örnek: Eğer 1000 metre uzunlugundaki bir iplik 30 gram geliyorsa numarası 30 textir. |
| Hesaplamaları kolaylaştırmak ve daha kesin numaralama yapabilmek amacıyla tex'ten başka birimler de türetilmiştir. |
 |
 |
 |
| tex'e dayalı olarak türetilen bu birimlerin yanısıra daha eskilere dayanan Uluslararası İpek Titer'i (denier ya da denye) de hala kullanılmaktadır. Ancak, pek çok ülkede decitex denye yerine kullanılmaya başlanmıştır. |
 |
| |
| ENDİREK SİSTEME DAHİL BİRİMLER |
|
| Bu sistem daha eski olduğundan ve kullanım bulduğu bölgelerdeki alışkanlıklar etkili olduğundan kütle ve uzunluk ölçüm birimleri çoğunlukla birbirinden farklıdır. Özellikle Amerika Birleşik Devletleri ve İngiltere de bu değişiklik daha çok göze çarpmaktadır. Avrupa ülkelerinde ise metrik sisteme dayalı bir standardın oluştuğu gözlenmektedir. |
| Metrik Numara (Nm) : 1 gram ipliğe karşı gelen metre sayısı iplik numarasını göstermektedir. |
 |
| Örnek: Eğer 1 gram ağırlığı olan iplik 30 metre geliyorsa, o zaman ipliğin numarası Nm 30 dur. |
| İngiliz Numara (Ne) : 1 İngiliz pounduna (libre, lb) karşı gelen yarda sayısı iplik numarasını göstermektedir. |
| 1 İngiliz Poundu (lb) = 453,59 gram |
| 1 Yarda = 0,9144 metre |
 |
| İngiliz numaralama sisteminin elyafın niteliğine göre en çok kullanılan varyasyonları aşağıda gösterilmiştir. |
 |
 |
 |
